Otwór w plamce żółtej to poważne schorzenie centralnej części siatkówki, które prowadzi do postępującego pogorszenia widzenia, zwłaszcza w zakresie widzenia centralnego. Zaburzenie dotyczy najczęściej osób po 60. roku życia i wiąże się z uszkodzeniem delikatnych struktur odpowiedzialnych za ostrość wzroku. Pacjenci z otworem w plamce często skarżą się na zniekształcenia obrazu, trudności w czytaniu czy rozpoznawaniu twarzy. Wczesna diagnostyka pozwala na precyzyjne wykrycie zmian i kwalifikację do leczenia, które daje szanse na poprawę widzenia i zahamowanie dalszego rozwoju choroby.
Instytut Okulistyki dr Stawowski w Białymstoku zapewnia pacjentom kompleksową opiekę okulistyczną, w tym diagnostykę oraz leczenie otworu w plamce żółtej. Dzięki badaniu dna oka oraz zastosowaniu nowoczesnych technologii obrazowania, w tym wysokiej rozdzielczości tomografii OCT siatkówki, możliwe jest precyzyjne rozpoznanie nawet niewielkich zmian. Doświadczenie zespołu specjalistów w Instytucie pozwala na szybkie wdrożenie odpowiedniego postępowania, od obserwacji w początkowych stadiach, aż do kwalifikacji do leczenia chirurgicznego - witrektomii. Precyzyjna diagnostyka i odpowiednio zaplanowana terapia w większości przypadków zapewniają poprawę widzenia i zahamowanie dalszego rozwoju zmian w centralnej części siatkówki.
Otwór w plamce żółtej to ubytek w centralnej części siatkówki, czyli tzw. plamce – strukturze odpowiedzialnej za ostre widzenie centralne, niezbędne do czytania, pisania, rozpoznawania twarzy i prowadzenia pojazdów. Do uszkodzenia dochodzi najczęściej w wyniku zmian związanych z wiekiem i odciągania siatkówki przez kurczące się ciało szkliste.
Początkowo otwór może być niewielki i powodować jedynie delikatne zniekształcenia obrazu, jednak bez leczenia zazwyczaj powiększa się, prowadząc do znacznego pogorszenia ostrości widzenia. Choroba dotyczy zazwyczaj osób między 60. a 80. rokiem życia i występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Objawy otworu w plamce żółtej pojawiają się stopniowo i początkowo bywają bagatelizowane przez pacjentów. Wśród głównych objawów dolegliwości wymienia się:
Pojawienie się któregokolwiek z objawów powinno być sygnałem do pilnej konsultacji okulistycznej.
Otwór w plamce żółtej powstaje najczęściej wskutek fizjologicznego obkurczania się ciała szklistego w okolicy okołodołkowej, co prowadzi do uniesienia się siatkówki w tym miejscu i może przyczynić się do powstania pęknięcia. Do głównych czynników ryzyka należą:
Tempo powiększania się otworu w plamce żółtej jest indywidualne i zależy od wielu czynników – m.in. stopnia odciągania siatkówki przez ciało szkliste oraz ogólnego stanu zdrowia siatkówki. U niektórych pacjentów zmiany postępują powoli i stabilizują się na pewnym poziomie, u innych – dochodzi do szybkiego pogorszenia widzenia.
Rozpoznanie otworu w plamce żółtej opiera się na specjalistycznym badaniu okulistycznym oraz nowoczesnych technikach obrazowania siatkówki. Główne znaczenie ma dokładna ocena centralnej części dna oka, czyli plamki, w której dochodzi do ubytku.
W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza wywiad medyczny i ocenia jakość i ostrość widzenia. Następnie specjalista przeprowadza badanie wzroku w lampie szczelinowej i oftalmoskopię, czyli klasyczne badanie dna oka z wykorzystaniem wziernika (oftalmoskopu), które pozwala dostrzec charakterystyczny ubytek w obrębie plamki. Często w diagnostyce wykorzystuje się również test Amslera, który służy do wykrywania zniekształceń w widzeniu centralnym. Za najbardziej precyzyjne badanie uznaje się optyczną koherentną tomografię (OCT), umożliwiające potwierdzenie obecności otworu, określenie jego głębokości, szerokości oraz ocenę towarzyszących zmian.
W Instytucie Okulistyki dr Stawowski w Białymstoku diagnostyka otworu w plamce żółtej przeprowadzana jest przy wykorzystaniu nowoczesnych urządzeń medycznych.
Leczenie otworu w plamce żółtej opiera się przede wszystkim na chirurgicznej interwencji wewnątrzgałkowej, ponieważ samoistne zamknięcie otworu zdarza się rzadko i zwykle dotyczy jedynie bardzo wczesnych, niewielkich zmian. Standardową i najskuteczniejszą metodą jest zabieg witrektomii, czyli mikrochirurgicznej operacji polegającej na usunięciu ciała szklistego. Zabieg polega na usunięciu obkurczonego ciała szklistego i zastąpienie go specjalnym płynem, olejem lub gazem.
W przypadku wykrycia choroby we wczesnym stadium może być zalecane regularne monitorowanie otworu w plamce, jednak bardzo często dochodzi do jego powiększania, które wymaga interwencji chirurgicznej.
Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym i trwa zazwyczaj od 30 do 60 minut. W zdecydowanej większości przypadków operacja umożliwia zamknięcie otworu i poprawę ostrości widzenia.
Rokowania w przypadku otworu w plamce żółtej są na ogół korzystne, zwłaszcza jeśli choroba zostanie wcześnie rozpoznana i zostanie przeprowadzony precyzyjny zabieg chirurgiczny. U niemal wszystkich pacjentów (92-100%) operacja pozwala na zamknięcie otworu. W ciągu kilku miesięcy większość z nich odzyskuje ostrość widzenia.
Należy pamiętać, że u pacjentów z otworem w plamce żółtej w jednym oku istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia przypadłości w drugim. Dlatego istotne są regularna kontrole okulistyczne.
Instytut Okulistyki dr Stawowski w Białymstoku to placówka specjalizująca się w diagnostyce i leczeniu problemów okulistycznych, w tym schorzeń siatkówki, takich jak m.in. otwór w plamce żółtej. Połączenie nowoczesnych technologii, doświadczenia zespołu lekarzy specjalistów oraz indywidualnego podejścia do pacjenta pozwala nam zapewnić pacjentom precyzyjną diagnostykę, wysoką jakość leczenia, komfort i bezpieczeństwo.
Placówka dysponuje zaawansowanym sprzętem diagnostycznym, umożliwiającym precyzyjne rozpoznanie otworu w plamce oraz kwalifikację do odpowiedniego leczenia. W przypadku wskazań do leczenia chirurgicznego, pacjenci kierowani są na nowoczesny zabieg witrektomii.
Instytut Okulistyki dr Stawowski zapewnia kompleksową opiekę – od diagnostyki, przez przygotowania, aż po opiekę pooperacyjną i kontrole monitorujące efekty leczenia.
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące otworu w plamce żółtej.
Dziura w oku to potoczne określenie obecności otworu w plamce żółtej, które powstaje w wyniku uszkodzenia siatkówki w obszarze plamki, najczęściej wskutek odciągania jej przez ciało szkliste. Powstanie ubytku prowadzi do zaburzeń widzenia w centralnym polu widzenia, co zawsze wymaga oceny lekarza okulisty i profesjonalnej diagnostyki.
Witrektomia, czyli leczenie operacyjne otworu w plamce żółtej, ma wysoką skuteczność – u około 92-100% pacjentów dochodzi do całkowitego zamknięcia otworu, co w większości przypadków pozwala na odzyskanie prawidłowego widzenia.
Leczenie otworu w plamce żółtej wymaga zwykle zabiegu witrektomii, czyli mikrochirurgicznego usunięcia ciała szklistego z wnętrza oka, uwolnieniu trakcji szklistkowo-siatkówkowej i wprowadzeniu w miejsce ciała szklistego specjalnego płynu, oleju lub gazu. W niektórych przypadkach niewielkie ubytki mogą się samodzielnie zrosnąć, jednak występowanie otworu zawsze wymaga monitorowania i regularnych kontroli okulistycznych.
Tak, zniekształcenie obrazu w centralnym polu widzenia może świadczyć o uszkodzeniu warstwy siatkówki w obszarze plamki, co często jest objawem otworu lub innych chorób plamki. W takiej sytuacji należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem okulistą.
Witrektomia, czyli jedna z najskuteczniejszych metod leczenia otworu w plamce żółtej, polega na usunięciu ciała szklistego, odseparowania siatkówki od błony wewnętrznej, a następnie uzupełnieniu usuniętego ciałka szklistego poprzez wprowadzenie specjalnego gazu lub oleju. Jak w przypadku każdej procedury medycznej, istnieje ryzyko powikłań pozabiegowych. U niektórych pacjentów może dojść do odwarstwienia siatkówki, zakażenia (niezwykle rzadko) czy pooperacyjnego wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Tak, w większości przypadków otwór w plamce żółtej jest w pełni uleczalny. Przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego pozwala na zamknięcie otworu w plamce u ponad 90% pacjentów.
Plamka żółta to centralny obszar siatkówki, w którym znajduje się największe zagęszczenie fotoreceptorów odpowiedzialnych za ostre widzenie. Uszkodzenie tej struktury prowadzi do zaburzeń w centralnym polu widzenia.
Napisz do nas, a nasz zespół postara się odpowiedzieć najszybciej jak to możliwe!
