Diagnostyka w cukrzycy

Wskazania do badań okulistycznych u pacjentów z cukrzycą

Badania okulistyczne u pacjentów z cukrzycą są kluczowe w monitorowaniu i zapobieganiu powikłaniom cukrzycowym, zwłaszcza retinopatii. Poniżej przedstawiono zalecenia dotyczące pierwszych badań oraz kontrolnych wizyt okulistycznych.

Pierwsze badanie okulistyczne:

• Cukrzyca typu 1: Należy je wykonać w ciągu pierwszych 5 lat od diagnozy, a u dzieci, które zachorowały w okresie pokwitania, jak najszybciej po rozpoznaniu.

• Cukrzyca typu 2: Badanie okulistyczne powinno zostać przeprowadzone od razu po zdiagnozowaniu choroby.

Badania kontrolne i leczenie okulistyczne:

Z uwagi na bezobjawowy przebieg retinopatii cukrzycowej, regularne kontrole są kluczowe. Ich częstotliwość zależy od stopnia zaawansowania choroby:

• Brak retinopatii: Kontrola co rok.

• Początkowa retinopatia nieproliferacyjna: Kontrola co 6 miesięcy.

• Zaawansowana retinopatia nieproliferacyjna: Kontrola co 3 miesiące.

• Retinopatia przedproliferacyjna: Zabieg laserowy w trybie pilnym.

• Retinopatia proliferacyjna: Pilna interwencja laserowa lub rozważenie innych zabiegów, takich jak witrektomia.

• Cukrzycowy obrzęk plamki: W postaci pozadołkowej zalecany zabieg laserowy, natomiast przy zajęciu dołka wskazane są iniekcje doszklistkowe anty-VEGF oraz ewentualne zabiegi laserowe.

Specjalne zalecenia:

• Po zabiegach laserowych siatkówki: Kontrola miesiąc po zabiegu.

• Po witrektomii: Termin badania ustalany indywidualnie.

• U kobiet ciężarnych z cukrzycą: Badania co miesiąc przez całą ciążę i połóg.

• U kobiet planujących ciążę: Badanie przed ciążą, a w razie potrzeby – zabieg laserowy.

• U pacjentów z niewyrównaną cukrzycą i nadciśnieniem: Kontrola co 3–4 miesiące, niezależnie od stanu siatkówki.

Pilne wskazania do badań okulistycznych:

• Retinopatia proliferacyjna

• Zaawansowane powikłania oczne (np. wylew do ciała szklistego, odwarstwienie siatkówki)

• Retinopatia nieproliferacyjna z dużymi „twardymi wysiękami” lub cukrzycowy obrzęk plamki

• Ciąża, szczególnie nieplanowana

Diagnostyka retinopatii cukrzycowej

Diagnostyka obejmuje zaawansowane metody, takie jak:

• Angiografia fluoresceinowa: Pozwala precyzyjnie zdiagnozować nieprawidłowości w naczyniach siatkówki, obrzęk oraz neowaskularyzację.

• Angio-OCT: Nowoczesna, nieinwazyjna metoda obrazowania, rekomendowana w diagnostyce zmian cukrzycowych, zwłaszcza u kobiet w ciąży i dzieci.

• Optyczna koherentna tomografia (OCT): Szczególnie ważna w diagnostyce cukrzycowego obrzęku plamki (DME), umożliwia ocenę morfologii siatkówki z niespotykaną dotąd dokładnością.

Nowoczesna technologia OCT pozwala na precyzyjną ocenę zmian w siatkówce, co jest kluczowe w planowaniu leczenia, w tym terapii laserowej.