28.8.2025
Kurza ślepota to zaburzenie widzenia w warunkach słabego oświetlenia, które znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Dolegliwość może mieć różnorodne przyczyny – od niedoboru witaminy A po poważne choroby narządu wzroku. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia pozwala ograniczyć ryzyko powikłań i przywrócić komfort życia pacjentów. Dowiedz się, jakie są przyczyny i główne objawy ślepoty zmierzchowej oraz na czym polega diagnostyka i leczenie przypadłości?
Kurza ślepota, znana również jako ślepota zmierzchowa, to zaburzenie widzenia polegające na trudności w adaptacji wzroku do warunków słabego oświetlenia. Jest to stan, w którym pacjent doświadcza pogorszenia widzenia o zmierzchu, w ciemnych pomieszczeniach lub w niedostatecznie oświetlonych miejscach, mimo prawidłowego widzenia w świetle dziennym.
Przypadłość jest związana z nieprawidłową funkcją pręcików, czyli komórek światłoczułych siatkówki oka, odpowiedzialnych za widzenie przy słabym oświetleniu. W przebiegu kurzej ślepoty dochodzi do ich upośledzenia, co wpływa na wydłużony czas adaptacji wzroku po przejściu z jasnego do ciemnego otoczenia i powoduje utrudnione rozpoznawanie kształtów i przeszkód po zmroku.
Kurza ślepota może być samodzielną wadą, występować w przebiegu chorób degeneracyjnych siatkówki, niedoborów witaminowych lub innych schorzeń ogólnoustrojowych. Nieleczona, zwłaszcza w przypadku chorób postępujących, może prowadzić do znacznego ograniczenia pola widzenia, a w niektórych przypadkach nawet do całkowitej utraty wzroku. Dlatego zauważenie niepokojących objawów jest zawsze wskazaniem do wizyty u okulisty, np. w Instytucie Okulistyki dr Stawowski w Białymstoku, i przeprowadzenia badań, które pomogą ustalić przyczyny występowania problemów.
Objawy kurzej ślepoty wynikają z zaburzenia funkcji pręcików siatkówki, odpowiedzialnych za widzenie w warunkach słabego oświetlenia. Charakterystyczne symptomy rozwijają się stopniowo i często są pierwszym sygnałem poważniejszych zmian w narządzie wzroku. Wśród głównych objawów kurzej ślepoty wymienia się:
Kurza ślepota może być wynikiem różnych czynników zaburzających funkcjonowanie pręcików siatkówki oka. W niektórych przypadkach stanowi samoistną wadę wzroku, jednak często rozwija się jako objaw wtórny w przebiegu innych schorzeń okulistycznych lub ogólnoustrojowych.
Prawidłowa diagnostyka kurzej ślepoty ma kluczowe znaczenie dla ustalenia przyczyny zaburzeń widzenia zmierzchowego oraz wdrożenia skutecznego leczenia. Dlatego, tak jak w przypadku innych objawów chorób narządu wzroku, zalecana jest konsultacja z doświadczonym lekarzem okulistą, np. w Instytucie Okulistyki dr Stawowski.
Proces diagnostyczny rozpoczyna się od dokładnego wywiadu medycznego, obejmującego pytania o występowanie trudności w widzeniu w warunkach słabego oświetlenia, czas trwania i nasilania się objawów, obecność chorób przewlekłych, nawyki żywieniowe. Wywiad pozwala wstępnie określić, czy ślepota zmierzchowa występująca u pacjenta jest samoistną wadą, czy też objawem innych chorób narządu wzroku lub ogólnoustrojowych.
W dalszym etapie lekarz przeprowadza badanie okulistyczne, które obejmuje ocenę ostrości wzroku, ocenę pola widzenia i badanie dna oka, które pozwala uwidocznić ewentualne zmiany w siatkówce. plamki.
W niektórych przypadkach, w celu dokładnej oceny funkcji siatkówki wykonuje się badanie elektrofizjologiczne, takie jak elektroretinografia (ERG), które mierzy odpowiedź pręcików i czopków na bodźce świetlne. Jest to jedno z podstawowych badań w diagnostyce zwyrodnienia barwnikowego. W diagnostyce kurzej ślepoty mogą być wykorzystane również testy widzenia zmierzchowego, czy badania laboratoryjne, pozwalające ocenić poziom witaminy A czy funkcjonowania układu pokarmowego.
Wczesne rozpoznanie ślepoty zmierzchowej i ustalenie przyczyny problemu umożliwia zastosowanie leczenia przyczynowego lub wdrożenie odpowiedniej profilaktyki, minimalizującej ryzyko nieodwracalnych zmian w narządzie wzroku.
Leczenie kurzej ślepoty zależy od przyczyny zaburzeń widzenia i powinno być zawsze ukierunkowane na eliminację lub kontrolę czynnika wywołującego objawy. Istotne znaczenie ma przede wszystkim wczesne rozpoznanie oraz ścisła współpraca pacjenta z lekarzem okulistą, a w niektórych przypadkach również z innymi specjalistami.
W przypadkach, w których kurza ślepota wynika z niedoboru witaminy A, podstawą terapii jest odpowiednia suplementacja oraz korekta błędów żywieniowych. Wówczas możliwe jest przywrócenie prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku. Natomiast, jeśli przyczyną ślepoty zmierzchowej są choroby siatkówki, jak zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, retinopatia cukrzycowa czy zmiany zwyrodnieniowe związane z wiekiem, leczenie ma na celu spowolnienie progresji choroby, ochronę funkcji siatkówki oraz poprawę komfortu życia pacjenta. W takich przypadkach stosuje się m.in. odpowiednią suplementację, ochronę oczu przed promieniowaniem UV, leczenie chorób podstawowych oraz regularne monitorowanie stanu narządu wzroku.
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące kurzej ślepoty.
Kurza ślepota, czyli ślepota zmierzchowa, to zaburzenie widzenia polegające na trudności w adaptacji wzroku do słabego lub słabnącego oświetlenia (przechodzenie z jasności w ciemność). Osoby dotknięte przypadłością mają problem z widzeniem po zmroku, mimo prawidłowego widzenia w świetle dziennym.
Pojawienie się objawów kurzej ślepoty u osób młodych może wskazywać na wrodzone choroby siatkówki, takie jak zwyrodnienie barwnikowe, lub na niedobory żywieniowe, zwłaszcza witaminy A. Dlatego zauważenie niepokojących objawów wymaga dokładnej diagnostyki okulistycznej.
W przypadkach kurzej ślepoty spowodowanej niedoborem witaminy A możliwe jest całkowite ustąpienie objawów po wdrożeniu odpowiedniego leczenia. W schorzeniach siatkówki leczenie skupia się na spowolnieniu progresji choroby i nie jest możliwe całkowite cofnięcie zmian.
Kurza ślepota może być wynikiem niedoboru witaminy A, chorób siatkówki (np. retinitis pigmentosa), zaburzeń odżywiania, retinopatii cukrzycowej lub innych chorób degeneracyjnych narządu wzroku. Czasami ma także charakter wrodzony. Konieczna jest precyzyjna diagnostyka okulistyczna, pozwalająca ustalić przyczynę problemów ze wzrokiem.
Osoba z kurzą ślepotą ma trudności z widzeniem w warunkach słabego oświetlenia i wolniej adaptuje się do zmniejszającego się natężenia światła, np. po zmroku. Pacjenci często skarżą się również na niewyraźne widzenie lub dezorientację w ciemnych pomieszczeniach.
Tak, w niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy kurza ślepota jest objawem postępujących chorób siatkówki, może dojść do znacznego upośledzenia widzenia, a nawet do całkowitej utraty wzroku w ciemności.
Do najczęstszych przyczyn kurzej ślepoty należą niedobór witaminy A, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, retinopatia cukrzycowa, zwyrodnienie plamki, zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia) oraz wrodzone wady siatkówki.
Osłabione widzenie po zmroku może być objawem kurzej ślepoty, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu trudność w adaptacji wzroku do ciemności i pogorszenie widzenia w słabym oświetleniu. Diagnostyka kurzej ślepoty wymaga konsultacji z okulistą i przeprowadzenia badań.
