2.9.2025
Ponad 50 proc. Polaków ma problemy z prawidłowym widzeniem. Dane Narodowego Funduszu Zdrowia wskazują też, że liczba hospitalizacji związanych z chorobami oczu stale rośnie. Wielu z nich można byłoby zapobiec dzięki wcześniejszym interwencjom okulistycznym. Tymczasem na podstawowe badanie wzroku do specjalisty zgłasza się jedynie niewielka część osób zauważających niepokojące objawy. Dowiedz się, kiedy wskazana jest wizyta i jak wygląda badanie wzroku?
Badanie wzroku u okulisty to procedura diagnostyczna, która pozwala ocenić stan zdrowia oczu oraz funkcje narządu wzroku. Badanie okulistyczne obejmuje szereg testów i pomiarów, dzięki którym lekarz okulista może wykryć wady wzroku, takie jak krótkowzroczność, nadwzroczność czy astygmatyzm, a także zdiagnozować poważniejsze schorzenia, w tym jaskrę, zaćmę, retinopatię cukrzycową czy zwyrodnienie plamki żółtej. Przeprowadzanie regularnych badań wzroku ma istotne znaczenie w ogólnej profilaktyce zdrowotnej, pozwalając na wczesne wykrycie problemów, które mogą wpływać na jakość życia i codzienne funkcjonowanie.
Precyzyjne badanie wzroku składa się z kilku elementów, które pozwalają na kompleksową ocenę zdrowia oczu. Każda wizyta u okulisty rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego, który umożliwia lekarzowi zebranie informacji o przebytych chorobach, występujących objawach oraz pozwala stwierdzić lub wykluczyć uwarunkowania genetyczne do wystąpienia określonych schorzeń (np. jaskry).
Następnie lekarz przeprowadza zewnętrzną ocenę narządu wzroku, m.in. stanu powiek, ruchomości gałek ocznych, a w dalszym etapie wykonywane są podstawowe badania okulistyczne, takie jak:
Dodatkowo u pacjenta może być przeprowadzone również:
W trakcie przeprowadzania poszczególnych badań, lekarz dokładnie instruuje pacjenta w zakresie niezbędnych czynności oraz objaśnia znaczenie wykonywanych testów.
Badanie okulistyczne pozwala na zdiagnozowanie lub wstępne rozpoznanie przyczyn problemu pacjenta i podjęcie decyzji dotyczących dalszego postępowania. W przypadku krótkowzroczności, dalekowzroczności czy astygmatyzmu, lekarz określa wielkość wady wzroku i ustala wartość soczewki okularowej umożliwiającej korekcję i prawidłowe widzenie.
Badanie wady wzroku może przeprowadzić również optometrysta.
W zależności od wyników podstawowych badań oraz zgłaszanych objawów lekarz okulista może zalecić wykonanie dodatkowych badań wzroku. Rozszerzona diagnostyka jest zalecana zwykle przy trudnościach z rozpoznaniem przyczyn określonych dolegliwości, podejrzeniu bardziej zaawansowanych schorzeń oczu, ocenie postępu choroby, doborze odpowiedniego leczenia lub ocenie skuteczności terapii. Wśród dodatkowych badań wyróżnia się m.in.:
Regularne badanie wzroku jest niezwykle ważne dla utrzymania dobrego stanu zdrowia oczu oraz wczesnego wykrywania potencjalnych schorzeń. Zalecana częstotliwość wizyt u okulisty zależy od wieku, stanu zdrowia oraz obecności objawów lub czynników ryzyka.
Badanie wzroku u dzieci powinno być wykonywane w przypadku zauważenia niepokojących objawów lub w ramach wizyty kontrolnej na kilku etapach rozwoju:
Dorosłym bez objawów chorób oczu zaleca się regularne badania co 2–3 lata. Częstsze wizyty mogą być wskazane u osób pracujących przy komputerze, wykonujących zawody wymagające doskonałej ostrości widzenia lub w przypadku zaleceń lekarza okulisty.
Po 40. roku życia wzrasta ryzyko rozwoju niektórych schorzeń, dlatego od tego momentu warto badać wzrok co najmniej raz na dwa lata, nawet przy braku niepokojących objawów.
U osób starszych zaleca się coroczne wizyty u okulisty. Regularne badania pozwalają na wczesne wykrycie chorób związanych z wiekiem, takich jak jaskra, zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej (AMD).
Niektóre choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy schorzenia neurologiczne, mogą negatywnie wpływać na zdrowie oczu. W takich przypadkach badanie wzroku powinno być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza (zwykle co 6-12 miesięcy).
Osoby noszące okulary lub soczewki kontaktowe powinny kontrolować wzrok co najmniej raz na rok w celu ewentualnego dostosowania korekcji i oceny stanu narządu wzroku.
Niezależnie od wieku i czynników ryzyka, nie należy zwlekać z wizytą u okulisty, jeśli wystąpią objawy, takie jak:
Badanie wzroku jest nie tylko sposobem na ocenę jakości widzenia, ale również istotnym elementem profilaktyki zdrowotnej. Regularne wizyty u okulisty pozwalają na wczesne wykrycie schorzeń, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym trwałej utraty widzenia. Wśród głównych korzyści wynikających z regularnych badań wzroku wymienia się m.in.:
Warto pamiętać, że regularne wizyty u okulisty nie tylko pozwalają minimalizować ryzyko powikłań, ale mogą również wpłynąć na poprawę komfortu życia.
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące tego, jak wygląda badanie wzroku.
Pierwsze badanie wzroku rozpoczyna się szczegółowym wywiadem medycznym, podczas którego lekarz zbiera informacje o stanie zdrowia pacjenta, objawach i historii rodzinnej. Następnie wykonywane są podstawowe badania, m.in. ocena ostrości widzenia, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego i badanie przedmiotowe oka.
Optyk nie zajmuje się badaniem oczu ani diagnozowaniem wad wzroku i chorób oczu.
Przebieg badania u rocznego dziecka zależy od konkretnych wskazań. W większości przypadków dziecko w trakcie badania siedzi na kolanach opiekuna, a specjalista korzysta z bezdotykowych metod diagnostycznych. W Instytucie Okulistyki drStawowski w Białymstoku badania okulistyczne przeprowadza się u dzieci od 7. roku życia.
Czas badania wzroku jest indywidualny dla każdego pacjenta. Standardowa wizyta u okulisty trwa od 15 do 30 minut. W przypadku niektórych procedur czas może się wydłużyć.
Wizyta u okulisty obejmuje wywiad medyczny, podstawowe badania, takie jak ocena ostrości widzenia, badanie refrakcji, badanie przedniego odcinka oka i pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego. Zwykle badania pozwalają na wstępne postawienie diagnozy i lekarz podejmuje decyzje dotyczące dalszego postępowania.
Pole widzenia bada się za pomocą perymetru, urządzenia, które rejestruje reakcje pacjenta na bodźce świetlne pojawiające się w różnych częściach widzianego obrazu. Wyniki pozwalają ocenić zakres i ewentualne ubytki w polu widzenia.
